Những dấu hiệu rối loạn tâm thần phổ biến cần lưu ý

Theo PGS.TS.BS Cao Tiến Đức (Bệnh viện Quân y 103), Chủ nhiệm bộ môn Tâm thần và Tâm lý y học, khoa Tâm thần thì tâm thần không có nghĩa là điên dại như nhiều người vẫn lầm tưởng. Thực chất, nó là một dạng rối loạn chức năng hoạt động của não bộ và biểu hiện rối loạn tâm thần cũng có nhiều dạng, nhiều mức độ khác nhau.

Dù với người nhà, bản thân người bệnh hay bác sĩ thì việc phát hiện rối loạn tâm thần đều không dễ, bởi cần phải thăm khám nhiều lần cũng như tiếp xúc lâu dài với bệnh nhân thì mới có thể xác định được chính xác.

Dưới đây là một số biểu hiện bất thường có thể là dấu hiệu rối loạn tâm thần phổ biến mà khi phát hiện cần tới gặp bác sĩ ngay:

1. Nói nhiều, quá khích

Đây là dấu hiệu rối loạn tâm thần phổ biến ở nhiều bệnh nhân, theo đó, đột nhiên họ có biểu hiện nói nhiều không ngừng nghỉ, gây phiền phức cho mọi người xung quanh và thích can thiệp vào những việc không phải của mình mộ cách quá đáng. Điều quan trọng là bản thân họ ý thức được tình trạng của bản thân, song lại không có cách nào khống chế được hành vi của mình.

Theo bác sĩ Cao Tiến Đức, biểu hiện này là của chứng rối loạn cảm xúc lưỡng cực, trong đó, bệnh nhân thiên về cực hưng cảm. Bệnh nhân ở cực này luôn có biểu hiện sung sướng, hân hoan cao độ mà không có bất kỳ lý do nào. Bệnh nhân thường ngủ rất ít nhưng lại không hề cảm thấy mệt mỏi.

Một số trường hợp còn trở nên quá mức tự cao tự đại, nói nhiều, nói nhanh, nói suốt ngày đêm, tăng hoạt động yêu thích và rất sẵn sàng can thiệp quá sâu vào chuyện của người khác.

Thông thường, trạng thái này diễn ra trong khoảng 4-5 tháng rồi tự khỏi, tuy nhiên sau đó sẽ tái phát và đeo bám người bệnh suốt đời, khiến người bệnh buộc phải duy trì uống thuốc liên tục.

Những trường hợp diễn biến nghiêm trọng, bệnh nhân có thể xuất hiện hội chứng lên đồng, tức là luôn cho rằng mình bị ma quỷ nhập, thậm chí có xu hướng nghiện ngập (nghiện rượu, cờ bạc, ma túy, tình dục, nghiện mua sắm...). Do đó bệnh nhân cần được chữa trị kịp thời trước khi tình hình vượt ngoài tầm kiểm soát.

2. Thích nhổ tóc

Trichotillomania - hội chứng thích nhổ tóc, ăn tóc là căn bệnh tâm thần nghiêm trọng. Người bệnh có sở thích nhổ tóc của chính mình rồi ăn chúng. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ mà còn có khả năng gây viêm nhiễm trên da, rối loạn cấp tính, khiến bệnh nhân mặc cảm về ngoại hình của mình, dẫn tới ngại tiếp xúc, xa lánh cộng đồng và tỷ lệ tự sát cũng tăng lên.

Bên cạnh đó, ăn quá nhiều tóc cũng dẫn tới khối tóc lớn hình thành trong dạ dày, gây đau bụng và buộc bệnh nhân phải phẫu thuật điều trị.

Theo PGS Đức, rối loạn tâm thần này có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, song thường bắt đầu từ trẻ nhỏ. Tuy nhiên, đa số các triệu chứng ban đầu đều khá mơ hồ, khiến cho bệnh thường bị bỏ qua và phát hiện khi đã khá nghiêm trọng.

3. Sợ béo quá mức

Nỗi sợ hãi bị thừa cân cũng như sự méo mó trong việc tự cảm nhận ngoại hình là một trong những nguyên nhân gây nên chứng chán ăn tâm thần. Đây là hành động có chủ đích của bệnh nhân nhằm duy trì trọng lượng thấp.

Đối tượng chính của dạng rối loạn tâm thần này là lứa tuổi thanh thiếu niên, trong độ tuổi từ 11-20. Tỉ lệ tử vong (chủ yếu do tự tử) ở đối tượng mắc rối loạn này là 6%./.